De meest gebruikte drogreden tijdens de lockdown en de coronpandemie: de valse ontsnapping!

We zeggen alvast meteen bij het begin van dit blog, dat dit stukje proza NIET gaat over de vraag of de lockdowns van de afgelopen twee jaar moreel gerechtvaardigd waren of niet. En of corona nu wel of niet een hoax was.

Nee, dit blog gaat over de discussies en debatten die tijdens de lockdown en coronapandemie werden gevoerd, waarbij beide kanten van het spectrum opvallend genoeg – maar wel nét iets te vaak – een storende drogreden gebruikten: de valse ontsnapping.

---

---

Je begrijpt het al: er zit in die constatering een ‘wijze les’ waar iedereen voortaan z’n voordeel mee kan doen bij elke discussie die op je pad komt.

We leggen je het uit in dit blog.

Zo werd door veel mensen in Nederland de lockdown ervaren als een ‘grove schending van de mensenrechten’.

Zo mochten op een gegeven moment Nederlanders zónder QR-code of vaccinatie niet meer het restaurant in. Of, ze mochten niet op hun werk komen. Zelfs niet op de sportschool. Omdat ze niet gevaccineerd waren.

Zij riepen dan:

• ‘Onze vrijheid wordt afgenomen! We wonen in een dictatuur!”
  
  En:

• “Je mag in dit land niks meer zeggen! Want, je wordt meteen gecanceld!”

Op die uitspraken kwam dan van de andere kant (de voorstanders van de genomen maatregelen) weer forse kritiek.           
 

• “Dictatuur? Pfoeh… ga dan lekker in Noord-Korea of Saoedi-Arabië wonen.” 
  
  Of:

• “Wat heb je toch te mopperen? Kijk eens over de grens. Wat dáár gebeurt is vrijheid beperken. Hier zijn we vrij!”

Deze twee laatste (tegen)uitspraken noemen we een ‘Valse Ontsnapping’.

---

---

Afleidingsmanoeuvre

Er wordt namelijk niet inhoudelijk gereageerd op de eerste statements. Er wordt slechts een vergelijking gemaakt met andere landen waarin het (nog?) slechter (?) is gesteld met de diverse vrijheden van de mensen daar.

Dat kán overigens feitelijk waar zijn, maar in een zuiver en eerlijk debat mag de antwoordgever zichzelf niet ‘ontslaan’ van de verplichting om in te gaan op wat de eerste mensen zeggen.

Je kunt namelijk nog steeds over de situatie in eigen land inhoudelijk en onderbouwd discussiëren of debatteren.

Kortom, de antwoordgever heeft in bovenstaand voorbeeld eigenlijk een afleidingsmanoeuvre in werking gesteld om het niet over de echte inhoud te willen hebben. Dat levert dus nooit een zuiver en eerlijk debat op!

Dat is een gemiste kans.

Want alleen een zuiver en eerlijk debat – waarbij argumenten horizontaal worden uitgewisseld - is de beste kans om ook echt tot een oplossing te komen.

---

---

Nog een voorbeeld van een Valse Ontsnapping:

---

Debater A zegt tegen Debater B:       
“Je bent veel te dik. Dat is ongezond! Je moet echt afvallen! Je hebt een BMI van 30!”

Debater B antwoordt:
“Pfoeh… moet je eens kijken naar Annie. Die heeft een BMI van 35! Ga haar even lastigvallen met je gedram!”

Debater B hanteert hier ook De Valse Ontsnapping!

Immers… het feit dat ‘Annie’ een BMI van 35 heeft (dit kan waar zijn!) wil niet zeggen dat debater A – met een BMI van 30 – toch gewoon aantoonbaar ongezond is.

---

---

Ook hier een Valse Ontsnapping:

---

Debater A:     
“Tjonge, tjonge… in Nederland is de inflatie op dit moment 12%. Wat een schande! Het kabinet moet hier écht wat aan doen. Zo kunnen we toch niet verder. Mensen kunnen niet meer rondkomen!”

Debater B:     
“Zeur toch niet zo! Kijk eens in Turkije! Dáár is de inflatie op dit moment 70%. Hoe groot – denk je – dat daar dan wel niet de ellende is?”

Debater B bedient zich hier ook van de valse ontsnapping.

Hij gaat niet in om het probleem van de inflatie in Nederland.

Ja… als elders (in Turkije dus) de inflatie (maar liefst) 70% is, dan is dat daar ook een enorm probleem maar dat wil niet zeggen dat de 12% in Nederland dan dus geen (ernstig) probleem zou kunnen zijn.

Bij deze drogreden (‘De Valse Ontsnapping’) vermijd je dus feitelijk het inhoudelijk debat over waar de eerste spreker mee komt. Je probeert af te leiden. Je vindt het waarschijnlijk te moeilijk om over de situatie in Nederland te spreken?

---

---

Herken dus de Valse Ontsnapping:

---

Conclusie: het is van belang om in elk debat of discussie ‘De Valse Ontsnapping’  te herkennen en daar dan juist op te reageren.

Doe je dat niet?
Dan kun je geen inhoudelijk gesprek meer voeren met als gevolg dat je sowieso niet tot een mogelijke oplossing komt.

Andersom beredeneerd: heb je geen inhoudelijk antwoord op wat een ander scherp stelt? Wel… maak dan gebruik van De Valse Ontsnapping in de hoop dat de ander daar in tuint. Je afleidingsmanoeuvre is dan geslaagd.

Wees je er – in het verlengde van deze Valse Ontsnapping – overigens van bewust dat een verwijt van hypocrisie nooit een geldig tegenargument is! Ook dáár gaan mensen in een discussie of debat nogal eens de mist mee in!

---

Train deze vaardigheden!

---

---

Je kunt pas verbinden als je de verschillen durft te benoemen. Zo simpel is het. Maar, durf dan ook over die (vermeende) verschillen te discussiëren en te debatteren.

Mensen die dit goed kunnen, krijgen vaker draagvlak voor hun ideeën en visie, want ze zijn overtuigender.

Plat gezegd: ze krijgen vaker gelijk.

En dat is best een belangrijke persoonlijke vaardigheid die je kunt trainen. We hebben het dan over spreken in het openbaar, pitchen, speechen, argumenteren, debatteren, jezelf presenteren:  kortom De Kunst van het Overtuigen.

We doen dit bij Dé Nederlandse Debatclub in Amsterdam.

We hebben een ledengedeelte: we komen elke maand bijeen om door middel van talloze formats en creatieve oefeningen elkaar te triggeren.

Maar ook geven we leuke workshops en trainingen voor het bedrijfsleven en bij de overheid.

Kortom, wanneer zien we je een keer?

Je kunt sowieso een keer vrijblijvend deelnemen – ter kennismaking – aan een clubavond bij onze debatclub! We organiseren zowel sessies en bijeenkomsten in ons zalencentrum in Amsterdam-Zeeburg én we komen ook regelmatig online bijeen.

---