Hoe herken je goedgelovige mensen?

Vooral in deze tijden van ‘nepnieuws’, manipulatie van werkelijk alles wat los en vast zit op Social Media en de feitelijke constatering dat zelfs ook politici, opiniemakers en journalisten ook nog wel eens een loopje nemen met de werkelijkheid, is het voeren van een zuiver debat steeds ingewikkelder geworden.

Al snel is daar het verwijt dat de ander ‘goedgelovig’ is.

Maar ja, wat kun je er aan doen?

Dit blog zal overigens ook aantonen waarom jij – beste lezer – wel of niet als ‘goedgelovig’ kan worden gecategoriseerd. Verder lezen dus!

7 redenen waarom zijn veel mensen goedgelovig zijn:

1. Mensen willen het liefst bij de meerderheid horen.
   (“Want de meerderheid heeft altijd gelijk.”).
   Niemand vindt het immers leuk om ‘uitgesloten’ te worden, Het Zwarte Schaap of controversieel te zijn. (Gek eigenlijk: want, ‘controversiële’ mensen zijn vaak juist veel interessanter en inspirerender!
    

2. Mensen hebben behoefte aan een ‘anker’ of ‘vast kader’ in hun leven dat houvast biedt.
   Mensen worden onzeker als die houvast er niet is. Ze staan daardoor letterlijk niet open voor andere visies of ideeën. Er is zelfs sprake van een zekere verliesaversie. Mensen zijn bang iets kwijt te raken en dat maakt hen ongerust. Ze kiezen voor de veilige weg.
    

3. Mensen hebben van nature moeite met fundamenteel andere inzichten en meningen die haaks staan op de eigen overtuigingen.
   Men kán het andere gewoon niet geloven. Mensen hebben 'last van' vooronderstellingen die zijn gevormd door opvoeding, opleiding, het sociale netwerk, de eigen achtergronden etc etc.  En die vooronderstellingen zijn daarom altijd 100% de waarheid.
    

4. Mensen trappen vaak in de valkuil van het autoriteitsargument.
   Zo hebben bijvoorbeeld wetenschappers altijd gelijk - zeggen ze. 
   (“Want, ze hebben er voor gestudeerd.”)
   Daarmee vergeten ze dat wetenschappers ook gewoon mensen zijn die een inschattingsfout kunnen maken. Of, misschien wel andere belangen hebben die nog niet aan de oppervlakte zijn gekomen?
    

5. Mensen gaan te makkelijk uit van het goede van de mens
   Veel mensen kunnen vaak niet geloven dat anderen slechte bedoelingen hebben. (Want ze werken toch keihard?). Nu stellen we hier echt niet dat alle mensen slecht zijn. Welnee. Maar bewust of onbewust kunnen anderen keuzes maken die eigenlijk niet inhoudelijk beredeneerbaar zijn.
   Een beetje gezond wantrouwen (noem het scepsis) is echt geen overbodige luxe. Juist om het kaf van het koren te kunnen onderscheiden!
    

6. Mensen zien één voorbeeld uit hun eigen omgeving als het ultieme bewijs
   Het is heel mens eigen om vooral 'bevestiging' te zoeken in de eigen omgeving. Want als daar één anekdote of voorbeeld is, die het eigen narratief ondersteunt, ("Zie je wel!"), dan wordt dit heel makkelijk als Het Ultieme Bewijs gepresenteerd.
   Maar is dat wel zo?
   Immers, tegenover elk voorbeeld staat altijd wel weer een ander voorbeeld.
   En, is het voorbeeld dat je zelf inzet (om je gelijk te behalen) wel representatief voor het totaal?
    

7. Mensen weten niet hoe ze oorzaak en gevolg aan elkaar kunnen koppelen.
   Eerlijk is eerlijk: dat is soms ook best ingewikkeld maar het niet kunnen maken van deze koppeling in de eigen argumentatie blijkt vaak een reden om dan maar de makkelijkste weg te kiezen. (“Het zal wel waar zijn)”

Oorzaak en gevolg...

We gaan nog even kort door op het punt 7 uit het bovenstaande lijstje.

Want, dé vraag is namelijk hoe je oorzaak en gevolg in een debat of discussie kunt verbinden.

De essentie zit hem in de uitdaging om kritisch te leren denken en je bewust te zijn van het feit dat je soms (te makkelijk) te veel aanneemt.

Het begint al heel simpel bij de vraag die je jezelf kunt stellen:
‘Klopt het werkelijk wat ik zie, hoor, ervaar, ruik, meemaak?’.  
En dan: ‘Maar waarom is het eigenlijk zo?’  ‘Is het écht zo?’

Kortom...

• Dwing jezelf open te staan voor andere invalshoeken.

• Durf sceptisch te zijn zonder cynisch te worden.

• Durf steeds maar weer te zeggen, misschien wel tot vervelens toe: ‘Waarom?’

Kritisch denkvermogen

De vaardigheid om op die wijze kritisch te leren denken is steeds belangrijker geworden in de huidige samenleving.

Sterker nog: het is een competentie die je nodig hebt om succesvol in de samenleving te kunnen functioneren.

Alleen hierdoor creëer je groei voor jezelf én voor je (werk)omgeving.

Dit laatste is op macroniveau essentieel. De wereld is door de steeds sneller oprukkende digitalisering complexer geworden. Informatie is overal te vinden. Overal zou iedereen zijn kennis vandaan kunnen halen waardoor ook steeds maar weer nieuwe (verrassende?) argumenten ontstaan.

Of, die (nieuwe) argumenten wel of niet valide zijn… dat mag je zelf bepalen.

De wereld moet echter wel verder. Stilstand is achteruitgang!

Maar dat begint dus met kritisch leren denken en de standaard goedgelovigheid – waar ook jij (soms onbewust) last van hebt – te laten voor wat het is.

Hoe je dat doet?
Lever bewijs!

Wel, door te leren debatteren werk je aan een belangrijke persoonlijke vaardigheid, namelijk goed argumenteren. Je wordt bij het debatteren uitgedaagd om elke keer weer ‘bewijs’ te leveren voor alles wat je zegt.

En, het is je ‘taak’ om tegenbewijs te leveren voor alles wat een ander zegt of beweert.

Bij Dé Nederlandse Debatclub in Amsterdam (de grootste debatclub van Nederland, we hebben bijna 1.000 leden) oefenen en triggeren we al deze competenties. Dat doen we in ongelooflijk veel formats waarbij we steeds maar weer ‘Het Echte Leven’ simuleren.

Zo laten we je bij oefendebatten standpunten innemen waar je in het echte leven wezenlijk anders over denkt.

Kun je dan nog overtuigen?
Kun je dan je eigen ‘goedgelovigheid’ even opzij zetten?

Al die wervelende en bruisende debatten, worden dan na afloop voorzien van constructieve feedback om te voorkomen dat je in dat echte leven wél in die valkuil van goedgelovigheid of snelle aannames trapt.

Bovendien ‘leer’ je slimme, scherpe en strategische vragen te stellen aan anderen. Natuurlijk om je eigen gelijk te scoren maar dat doe je ook om het beste uit de ander te halen.

Kortom, (leren) debatteren is dus eigenlijk ook een belangrijke 21-eeuwse-vaardigheid waar je op regelmatige basis jezelf in kunt (zou moeten!) trainen!

Je begrijpt het al...

Je bent van harte welkom bij Dé Nederlandse Debatclub in Amsterdam. Doe een keer geheel kosteloos mee ter kennismaking. We organiseren zowel sessies in de zaal als online.

Overigens…

In dit blog - dat je net hebt gelezen - staat een onwaarheid.

Misschien heb je deze ontdekt?
Zo ja: dan ben je gelukkig een kritisch persoon, je had de juiste kennis of had je terechte twijfel.

Heb je deze onwaarheid in dit blog niet ontdekt?
Geen probleem.
Maar misschien ben je dan wel nét even iets te goedgelovig geweest…

Wil je weten wat de onwaarheid in dit blog is? 
Vraag het ons even via het contactformulier!
We geven je snel het verlossende antwoord!