Je hebt maar één kans om vertrouwen te winnen!
In dit blog vind je 10 tips / criteria waar de ultieme en meest geloofwaardige crisis-speech aan moet voldoen.
Vanavond – maandag 16 maart om 19.00 uur – spreekt premier Mark Rutte het land toe in verband met de crisis rondom het coronavirus in Nederland. We zitten nl. met z’n allen in Lockdown. Nooit eerder gebeurd. En, het is bovendien zeldzaam dat een premier het land toespreekt.
Volgens diverse media is het pas de derde keer ná de Tweede Wereldoorlog dat een premier de natie toespreekt.
Voor Mark Rutte een ware test. Nooit eerder is zijn leiderschap zo op de proef gesteld. En, de vraag is of hij het vertrouwen van de inwoners van Nederland (terug?) kan winnen.
De toespraak die hij vanavond houdt is cruciaal. Niet alleen voor Nederland. Ook voor hemzelf!
HOE ZOU JIJ SPEECHEN?
Los van het feit dat iedereen in Nederland vanzelfsprekend nieuwsgierig is naar de inhoudelijkheid van zijn betoog, zo zijn wij – als professionals in persoonlijke vaardigheden zoals spreken in het openbaar, pitchen, speechen en debatteren – ook razend nieuwsgierig naar de wijze waarop hij zijn toespraak houdt.
We hopen dat jij daar ook iets van wilt weten want… linksom of rechtsom: ook jij zult in jouw dagelijkse leven – bijvoorbeeld op je werk – wellicht ooit geconfronteerd worden met een vergelijkbare uitdaging. Je moet een aantal mensen toespreken en je weet dat werkelijk alles er van afhangt. En, dat jouw speech of toespraak de scherpste angel uit de grootste crisis moet halen.
Daarom hebben we in dit blog 10 criteria op een rij gezet waar we vanavond niet alleen de premier op kunnen toetsen maar die ook jij kunt gebruiken als het zo ver is. Het zijn criteria om jouw crisisspeech de grootste kans van slagen te geven en geloofwaardig leiderschap te tonen!
De 10 TIPS:
1)
Benoem gemeenschappelijke waarden
Laat zien dat jij aan ‘dezelfde kant’ staat als je toehoorders. Sámen zit je in de crisis. Sámen moet je een moeilijke tijd zien door te komen. Benoem in jouw speech daarom gemeenschappelijke waarden waarvan je zeker weet dat niemand het daarmee oneens zal zijn. Toon aan dat je een bondgenoot bent van de mensen die naar je luisteren én die je wilt overtuigen.
2)
Doe geen enkele suggestie, houd je aan de feiten
Woorden doen ertoe! Zelfs één klein (onnodig?) tussenwoordje kan al tot vervelende speculatie leiden. Kijk maar eens op Social Media hoe elke uitspraak – hoe klein ook – al op een weegschaal kan worden gelegd.
Zo zei Mark Rutte vorige week nog: “Er is op dit moment geen enkele reden om te gaan hamsteren.”
De suggestie zit ‘m in de zinsnede: ‘op dit moment’.
Rutte suggereert onbedoeld dat ‘volgende week’ misschien wel het moment is aangebroken dat hamsteren noodzakelijk is.
Nog een voorbeeld: tijdens de persconferentie van de ministers Bruins en Slot – gisteren 15 maart – werd aangegeven dat de genomen maatregelen gelden tot en met 6 april 2020. Toch waren er media die schreven dat de maatregelen gelden tot 6 april.
Met andere woorden: wat is het nu precies? (’tot’ of ’tot en met’)
Ook hier geldt: woorden doen er toe. Maak het zo concreet mogelijk. In dit geval hadden de ministers kunnen zeggen dat de maatregelen van kracht zijn tot en met maandagavond 6 april 23.59 uur. “Op dinsdag 7 april middernacht heffen we de LockDown op.”
Ja, het klinkt misschien wat overdreven. Aan de andere kant: het is wel crisis. Duidelijkheid is gewenst! De media gaven ook hun eigen interpretatie.
Houd je dus aan de feiten, kies zorgvuldig je woorden, bepaal of er meerdere interpretaties mogelijk zijn en elimineer deze. En… vermijd daardoor elke mogelijke suggestie.
3)
Als je maatregelen aankondigt; sta persoonlijk garant
In tijden van crisis zijn mensen (jouw toehoorders!) op zoek naar ultiem vertrouwen. Ze willen gegidst worden door moeilijke tijden. Jouw luisteraars willen dan ook de zekerheid hebben dat jij er alles – maar dan ook echt alles! – aan doet om de maatregelen een succes te laten zijn. En, dat jezelf ook vooral in die maatregelen gelooft.
Doe dan ook een belofte. Bijvoorbeeld: “Ik sta persoonlijk garant voor het succes van deze maatregelen.”
4)
Bied perspectief
Dit punt sluit meteen aan op punt 3 uit dit lijstje. In tijden van crisis zijn we op zoek naar hoop.
Ook als jij als manager van de afdeling een reorganisatie aankondigt. De medewerkers die ‘mogen blijven’ willen weer een nieuw helder punt aan de horizon zien. Bied daarom een concreet perspectief. Toon aan dat er interessante kansen zijn om van deze crisis te leren. “Als deze crisis voorbij is, pakken we die kansen!”
Juist ja, perspectief is hoop!
5)
Maak duidelijk wat je van de luisteraars verwacht
Het is ongekend belangrijk om – eventueel in bullets – heel helder en ondubbelzinnig aan te geven wat je van jouw luisteraars verwacht. Benoem het overzichtelijk in een aantal punten. Sowieso is het verstandig om zelfs al in het begin van je speech aan te geven dat je ‘verderop in jouw betoog’ belangrijke maatregelen aankondigt. (Dit is de ABC-formule die van toepassing is voor de eerste 20 seconden van jouw speech!)
In dit geval zou Rutte dus bijvoorbeeld kunnen gaan zeggen: “Verderop in mijn speech kondig ik drie belangrijke maatregelen aan die helaas iedereen zullen treffen.”
Heel concreet dus. Maar je houdt wel de aandacht vast!
6)
Wijs geen schuldigen van de crisis aan
Een crisis is geen rechtbanktribunaal. Een crisis moet heel concreet worden opgelost. Het discussiëren en debatteren komt allemaal wel als de ellende voorbij is en dan is het prima om met vingertjes te gaan wijzen. Wees je er van bewust dat de toehoorders helemaal niet zitten te wachten op het aanwijzen van schuldigen. Focus in je crisisspeech op de oplossingen, het perspectief (de hoop!) en de communicatie van de concrete maatregelen.
Het vingerwijzen zal alleen maar de essentie van de boodschap vertroebelen!
7)
Houding, kleding, stemgebruik… wees congruent!
In tijden van crises is het van ongekend belang dat de stijl van communiceren volledig in overeenstemming is met de boodschap. Toen tennisster Maria Sharapova een persconferentie organiseerde omdat ze was betrapt op doping, begreep ze uitstekend op welke wijze ze de boodschap moest overbrengen om vertrouwen te winnen. Het leverde haar veel credits op!
Denk dus na over je kleding. Over het tempo van praten. Kortom… over alle non-verbale signalen.
8)
Maak je crisisspeech niet te lang
Als je een goede speech schrijft, dan is het altijd een kwestie van schrappen, schrappen en nog eens schrappen. Je kunt het je in een crisisspeech niet permitteren om zijstapjes te nemen. Wees straight-to-the-point waardoor je speech niet te lang wordt. Linksom of rechtsom: in tijden van crises zijn mensen (jouw toehoorders) emotioneel en daardoor snel afgeleid. Niemand is gebaat bij een ‘eeuwigdurend’ betoog.
9)
Communiceer jouw volgende communicatiemoment
Als het jouw taak is om de crisisspeech te houden, dan word je meteen Het Gezicht van de Misère. Je wordt overigens ook meteen Het Gezicht van de Hoop (zie punt 4 in deze lijst). Maak daarom aan het slot van jouw speech duidelijk wanneer je met de volgende update komt. Maak dat concreet. Tot op de minuut!
Bijvoorbeeld: “Ik zal jullie komende vrijdag 20 maart om 19.00 uur wederom toespreken. Andermaal zal mijn boodschap dan weer op alle televisiezenders worden uitgezonden.”
Dit geeft de toehoorders houvast. Vindt men prettig! Je creëert een nieuw anker.
10)
Begin jouw crisisspeech op tijd!
Jouw toehoorders zijn op zoek naar vertrouwen en naar leiderschap. Daarbij is het nakomen van afspraken essentieel. Als je aankondigt dat je jouw speech maandag om 19.00 uur uitspreekt, houd je dan onvoorwaardelijk aan die afspraak. Begin geen minuut later. Afspraak is afspraak. Het is het eerste kleine zetje naar vertrouwen!
TOT SLOT…
As we speak zijn wij vanzelfsprekend ook zeer benieuwd naar de inhoudelijkheid van de boodschap van de premier. Daarnaast zullen wij vanuit toespraak-technisch-perspectief de speech gaan bekijken. Maar los van dit alles (en uiteraard hopende dat de crisis rondom het Coronavirus snel wordt opgelost), hopen we dat we je met dit blog wat nuttige handvatten hebben gegeven met betrekking tot jouw eerste crisisspeech.
Want… wat je ook doet in het leven: ooit beleef jij ook een moment waarop het even moet. Dus, dat jouw leiderschap wordt gevraagd.
Bij voorbaat wensen we je al veel sterkte en succes!
Doe je een keer mee met een gratis kennismakingsdeelname bij Dé Nederlandse Debatclub in Amsterdam?
Als je nu nog niet zou weten wanneer het je past in jouw agenda, dan kun je altijd een gratis Try Out Ticket downloaden en je later aanmelden voor een specifieke avond. Je wordt automatisch op de hoogte gehouden van de avonden die we organiseren!
Verder geven we regelmatig professionele, inspirerende en prikkelende trainingen en workshops voor het bedrijfsleven, het onderwijs, de overheid en politieke partijen. Hoewel vanzelfsprekend alles ‘op maat’ is, is de rode draad bij al deze sessie identiek: deelnemers willen beter leren overtuigen, hun (verkoop)verhaal beter op orde hebben en daardoor hun plek aan de (onderhandelings)tafel durven claimen.
Kortom…
Wanneer zien we jou?
Je bent van harte welkom!
Met vriendelijke groeten!
Jerry Helmers (wie ben ik?)
Dé Nederlandse Debatclub
Chief Debating Officer
Founder / Brutale dagvoorzitter / Prikkelende debatleider / Chairman Round Tables / Originele debattrainer
3e op het NK Debatteren Eloquentia 2019
Ondernemer bij Crown Media, Bureau voor Communicatie en Strategie, columnist Financiële Telegraaf en opiniemaker/debater bij BNR Nieuwsradio.
LEESTIPS:
- Eens of oneens?
Als een speech inspireert, dan is dat NIET voldoende! - Waarom elke organisatie eigenlijk een CDO (Chief Debating Officer) zou moeten aanstellen!
- Wil je assertiever worden?
Wel, dat kan. Wij laten je het ervaren! - Wat moet je precies doen zodat anderen je (eindelijk!) begrijpen! (4 basisprincipes)
- Subtiele tips om beter te manipuleren!
Indoctrinatie is een kunst!
